چگونه با دانشجویان شلوغ در کلاس برخورد کنیم؟

شلوغی یک دانشجو در کلاس، نه تنها مانع یادگیری خودش در کلاس می‌شود، بلکه مزاحم یادگیری دانشجویان دیگر نیز می‌شود. علاوه بر این، بعضی از دانشجویان به خاطر شبانه بودن، برای هر درس، شهریه می‌پردازند و یا حتی بعضی از آن‌ها مجبورند برای تأمین هزینه‌های تحصیل‌شان، سخت کار کنند؛ بنابراین بیشتر آن‌ها انگیزه خوبی برای دنبال کردن مطالب گفته‌شده در کلاس را دارند. به خاطر همین، نباید به آن دانشجویان شلوغ، اجازه داد که در روند یادگیری در کلاس، خللی ایجاد کنند.

در این نوشته می‌خواهم از تجربه خودم و دیگران برای جلوگیری از شلوغی دانشجویان در کلاس درس بنویسم.  

۱. هیچ‌‌وقت به آن‌ها تیکه نپرانید. بیشتر همهمه‌ها و شلوغی‌های کلاس با یک به اصطلاح «تیکه پراندن» استاد یا دانشجو شروع می‌شود. دقت داشته باشید که تیکه پراندن با شوخی کردن، خیلی تفاوت دارد. سر و صدایی که به خاطر یک شوخی، بلند می‌شود، در بیشتر موارد بعد از چند ثانیه قطع می‌شود؛ اما سر و صدای حاصل از تیکه‌ پراندن به آسانی خاموش نمی‌شود؛ چون طرف مقابل هم برای اینکه «کم نیاورد»، دست به مقابله به مثل می‌زند و بنابراین این جریان، همین‌طور ادامه پیدا می‌کند؛ بنابراین، هر چند سخت است، اما تیکه‌های دانشجویان را نشنیده بگیرید و از کنار آن‌ها بگذرید.

۲. نقاط کور کلاس را پوشش دهید. از همان جلسه اول کلاس، به ردیف‌ها و گوشه‌های آخر کلاس نگاه کنید و ببینید چه کسانی آنجا نشسته‌اند. تجربه نشان داده است که بیشتر دانشجویان بی‌انگیزه و شلوغ، این محل‌ها را برای نشستن انتخاب می‌کنند؛ چون از دید شما پنهان می‌مانند. پس اگر فضای بین صندلی‌ها اجازه می‌دهد، سعی کنید هنگامی که به تخته‌سیاه برای نوشتن احتیاج ندارید، به گوشه‌ها و ردیف آخر کلاس بروید و قسمتی از درس را در آنجا توضیح بدهید. با این کار، توجه دانشجو به کلاس برمی‌گردد.

۳. از سوال «شما سوال دارید؟» استفاده کنید. اگر موقع درس دادن، متوجه صحبت کردن دو یا چند دانشجو با همدیگر شدید، صحبت‌تان را قطع کنید و از یکی از آن‌ها که در وسط نشسته است، بپرسید: «شما سوال دارید؟». جواب، به احتمال زیاد، «نه» خواهد بود؛ اما دستپاچه شدن‌شان جلوی چشم بقیه باعث می‌شود که صحبت کردن‌شان را قطع کنند.

۴. در بین وقت کلاس، به آن‌ها وقت استراحت بدهید. سعی کنید بعد از مثلاً ۴۰ دقیقه درس دادن، به آن‌ها چند دقیقه استراحت بدهید. در این وقت استراحت می‌توانند در مورد مسابقه فوتبال دیشب، اردوی هفته آینده و کویز فردا صحبت کنند و یا برای کسی اس‌ام‌اس بفرستند؛ با این کار، دلیل خیلی از شلوغی‌های کلاس را از آن‌ها گرفته‌اید.

۵. آن‌ها را از یکدیگر جدا کنید. سعی کنید به بهانه‌های مختلف مثل گروه‌بندی، جای نشستن آن‌ها را تغییر دهید و آن‌ها را در ردیف‌های جلو بنشانید. با این کار، فرصت صحبت کردن را از آن‌ها می‌گیرید.

۶. بیرون کلاس با آن‌ها صحبت کنید. اگر می‌بینید که شلوغی دانشجویی در حال بیشتر شدن است و قصد آرام شدن ندارد، در وقت استراحت و در راهرو، دور از چشم بقیه دانشجویان با او صحبت کنید. به او بگویید که شلوغی‌اش، مزاحم درس دادن و تمرکزتان در کلاس می‌شود. این کار باعث می‌شود کمی مساله را جدی‌تر بگیرد.

۷. با آن‌ها رابطه صمیمانه برقرار کنید. در وقت‌های استراحت، بعد از کلاس یا وقتی آن‌ها را در راهروها می‌بینید، با آن‌ها در مورد موضوعات غیردرسی مثل ورزش و موسیقی صحبت کنید. سعی کنید آن‌ها را بیشتر بشناسید و با علایق‌شان آشنا شوید. حتی می‌توانید خارج از وقت کلاس، مقاله‌ای در مورد علایق‌شان یا لینک ویدیویی که می‌دانید از آن خوش‌شان می‌آید، برای‌شان بفرستید. این رفتار، سناریوی «شما در مقابل آن‌ها» را در کلاس حذف می‌کند.

۸. از تکنیک Listening Team استفاده کنید. فرض کنید موقع درس دادن‌تان، سه نفر مشغول صحبت کردن با همدیگر هستند. قبل از اینکه مبحث بعدی را شروع کنید، از آن سه نفر بخواهید که بعد از توضیحات شما، هر کدام یک سوال از توضیحات شما یا در چارچوب آن طرح کنند تا آن را در کلاس به بحث بگذارید. با این تکنیک، مطمئن باشید که به خاطر ترس از «ضایع شدن» هم که شده، شش دانگ حواس‌شان را جمع می‌کنند تا بتوانند سوال‌ها را طرح کنند.

۹. به طور جدی‌تر با آن‌ها صحبت کنید. اگر هیچ‌کدام از راه‌‌حل‌های بالا کمکی در آرام کردن کلاس نکرد، دانشجو را به دفترتان دعوت کرده و به طور جدی‌تر با او صحبت کنید و دلیل رفتارش را بپرسید. حتی می‌توانید از او بخواهید که از روانشناس دانشگاه کمک بگیرد.

سوالی که ممکن است با خواندن این نوشته، برای‌تان پیش آمده باشد، این است که چه موقع راهی جز بیرون کردن دانشجو(یان) شلوغ باقی نمی‌ماند. به نظر من، جز در مواقع بحرانی و ضروری، دانشجویی را از کلاس بیرون نکنید. قبل از اینکه کسی را از کلاس بیرون کنید، یک لحظه خودتان را جای او قرار بدهید. آیا دوست دارید جلوی چشمان مثلاً ۳۰ نفر، شما را از جایی بیرون کنند؟ قطعاً نه. با این کار، شخصیت دانشجو جلوی چشمان همکلاسی‌هایش خرد می‌شود. توجه داشته باشید که بیرون کردن، آخرین راه‌حل است.

در پایان، هیچ‌وقت در برابر شلوغی‌های دانشجو(یان)، کلاس را به نشانه عصبانیت ترک نکنید؛ چون با این کار، ضعف خود را در کنترل کلاس نشان می‌دهید و بدون شک بعد از این کار، احترام خود را نزد بیشتر آن‌ها از دست می‌دهید.

منبع: + و +